به طور کلی ششمین علت عمده مرگهای تصادفی در آمریکا مربوط به سوختگیها است و شایعترین نوع آن سوختگیهای حرارتی است. از میان تمام سوختگی ها در امریکا، حدود 2 میلیون مورد در سال نیاز به مراقبت پزشکی دارند که 75 هزار مورد آن منجر به بستری فرد در بیمارستان میشود. این بستری ها ممکن است کوتاه مدت باشند یا حتی بیشتر از دو ماه (25 هزار مورد در سال) به طول انجامند. این آمارها نشان دهندهی اهمیت سوختگی و مشکلات ناشی از آن است. تعریف و درجه بندی سوختگی به طور معمول سوختگی به انواع حرارتی، الکتریکی و شیمیایی تقسیم می شود. این آسیب ها باعث از بین رفتن لایههایی از پوست میشوند؛ هر چه عمق آسیب بیشتر باشد، درجهی سوختگی نیز افزایش می یابد.
در سوختگی درجه یک فقط اپیدرم آسیب میبیند، در سوختگی درجه دو اپیدرم و قسمتی از درم و در سوختگی درجه 3 تمام درم دچار آسیب می شود. در سوختگی درجه 4 بافت های عمقی تر مثل ماهیچه و استخوان نیز درگیر میشوند. در سوختگی درجه دو رنگ زخم قرمز است، تاول بوجود می آید و زخم دردناک است، در حالی که رنگ زخم سوختگی درجه سه به دلیل تشکیل اِشار (Eschar) سفید رنگ است و همچنین به علت از بین رفتن پایانههای عصبی درم، این زخم ها فاقد درد می باشند. علاوه بر عمق سوختگی، وسعت زخم نیز فاكتور مهمی در ارزیابی وضعیت بیمار میباشد كه براساس درصد سطح كل بدن (TBSA: Total Body Surface Area) بیان میشود. در جدول زیر می توانید درجه بندی سوختگی را ببینید.
درجه سوختگی | عمق آسیب | علائم بالینی |
سوختگی درجه یک | فقط اپیدرم | زخم دردناک بدون تاول |
سوختگی درجه دو | اپیدرم و قسمتی از درم | زخم قرمز رنگ بسیار دردناک به همراه تاول |
سوختگی درجه سه | تمام اپیدرم و درم | زخم سفید رنگ به دلیل تشکیل اشار (Eschar) و بدون درد به علت از بین رفتن پایانه های عصبی پوست |
سوختگی درجه چهار | درگیری بافت های عمقی تر مثل ماهیچه و استخوان | درگیری عمقی و عدم وجود تاول |
درمانهای رایج و عوارض آنها
اساس درمانهای کنونی سوختگی بر آنتی بیوتیک تراپی و متدهای جراحی پلاستیک استوار است. کاربرد موضعی آنتی بیوتیک هایی مانند سیلورسولفادیازین، مافنید، نیتروفورازون و جنتامایسین از دیرباز، به همراه انواع آنتی بیوتیکهای خوراکی و تزریقی (سیستمیک) در بیماران دچار سوختگی، گواه روشنی بر این موضوع است.با این حال استفاده از روش های کنونی برای درمان سوختگی عوارض و محدودیت هایی به دنبال دارد که عبارتند از:
پارادوکس در زمینه آنتی بیوتیکها
گرچه در سوختگیهای درجه سه و بیشتر از 35% سطح بدن (TBSA)، به علت ایجاد نقص در سیستم ایمنی، بدن در خطر عفونت ناشی از ساپروفیتهایی مانند Pneumocystis carinii قرار میگیرد و تجویز آنتی بیوتیکهای سیستمیک از ابتدای درمان ضرورت دارد؛ ولی اغلب، سوختگیهایی با این شدت و وسعت درصد اندکی از بیماران را تشکیل می دهند. مطالعات انجام شده تایید کنندهی این موضوع است که استفاده از آنتی بیوتیکهای موضعی ترمیم زخم را به تأخیر میاندازد. همچنین نتایج یک تحقیق نشان میدهد که اگر زخم سوختگی در شرایط محیطی کاملا آلوده به میکروبهای پاتوژن قرار گیرد حداقل 10 روز زمان نیاز است تا به مرحله Sepsis (عفونی) برسد. این در حالیست که در بیمارستانهای سوختگی علیرغم پانسمان روزانه با این آنتی بیوتیکها، به دفعات مشاهده می شود که زخم، ظرف 10 روز اول دچار عفونت میشود.
عدم کنترل مناسب درد
درد سوختگی، بنا بر آنچه در مراجع جراحی آمده است به مرفین و مشتقات آن نیز پاسخ نمیدهد و بیمار تا واپسین روزهای درمان مجبور به تحمل درد خواهد بود. علت تداوم درد سوختگی در روش های درمانی رایج نیز عبارت است از:
- نبود داروی مناسب برای کنترل التهاب زخم و تسکین درد سوختگی.
- چسبیدن اجزای پانسمان به زخم (Dehydration ناشی از آنتی بیوتیک های موضعی).
- دبریدمان های متوالی زخم.
پارادوکس در زمینه رفع التهاب
در حال حاضر اکثر داروهای موجود از طریق سرکوب سیستم ایمنی اقدام به رفع التهاب می کنند که خود منجر به افزایش شانس عفونت، نازک شدن پوست و افزایش تحریک پذیری پوست می شود.
کیفیت نامطلوب ترمیم
شاید علت اینکه بیمار سوختگی ماهها پس از درمان سوختگی، به جراح پلاستیک مراجعه میکند اهمیتی است که برای زیبایی از دست رفته خود قائل است. این موارد لزوم بازنگری و تغییر در روشهای رایج درمان سوختگی را تایید و توجیه میکند.
محصولات گروه رژودرم در سوختگی
پماد آلفا: این پماد، محصول ترمیم کننده گروه رژودرم است که بدون تضعیف سیستم ایمنی و سایر عوارض ذکر شده برای محصولات و روشهای رایج میتواند التهاب و درد را کاهش دهد. همچنین آلفا با خاصیت باکتریواستاتیک خود نقش مهمی در پیشگیری و کنترل عفونت زخم سوختگی دارد. مجموع این امتیازات، باعث شده است که آلفا به عنوان یک ترمیم کننده مناسب زخمهای سوختگی شناخته شود و مورد توجه قرار گیرد.
کرم رژودرم: شاید علت اینکه بیمار سوختگی ماهها پس از درمان سوختگی، به جراح پلاستیک مراجعه میکند اهمیتی است که برای زیبایی از دست رفته خود قائل است. این موارد لزوم بازنگری و تغییر در روشهای رایج درمان سوختگی را تایید و توجیه میکند.